Op uitnodiging van Jeroen Olthof van de Provincie Noord-Holland ben ik namens de Vervoerregio een paar dagen op werkbezoek in Stuttgart, Baden-Württenberg. En dat is leerzaam, inspiratievol, spectaculair en ook gewoon leuk! Vanzelfsprekend gingen we met het trein, de ICE, die van Amsterdam naar Keulen gewoon lekker doorreed, maar van Keulen naar Stuttgart echt op snelheid kwam (zo’n 280 km per uur). We deden inspiratie op bij Arena2036, wisselden kennis uit met Verband Region Stuttgart, liepen met open mond op de bouwplaats van station Stuttgart21, dronken met de minister bier in de biergarten, bespraken onze ambities voor OV op het ministerie van Verkeer met gelijkgestemden (want vergelijkbare regio’s met bijbehorende uitdagingen) en maakten een trip naar een interactieve en zeer complete hub (Knotenpunkt) in Sindelfingen. Lees meer…..
De eerste stop is Arena2036, Plug and Play, een bijzonder platform waar start-ups en corporates samen werken aan de toekomst. Baden-Würtemberg is het hart van de automobielindustrie dus zijn Mercedes en Porche de grote partners in dit platform. Slimme start-ups worden aan grote bedrijven gekoppeld met gerichte opdrachten, maar een van ideeën ontstond letterlijk op de werkvloer….. een slimme vloer zonder kabels en sensoren en lichtlijnen die opdrachten kunnen geven aan automatic guided vehicles (AVG’s). 5G volstaat voor de nerds op de vloer al niet meer, dus hier wordt met Nokia gewerkt met 6G. Bijvoorbeeld om alle kabels uit een elektrische auto geautomatiseerd samen te laten stellen (daar komt nu nog veel handwerk aan te pas). Daarnaast werd met ons gedeeld hoe verkeerslichten (sorry, VRI’s) slimmer aangestuurd kunnen worden waarmee wachttijden tot 75% verminderen en hoe meta-data vanuit dashcams in taxis en bussen gedeeld kan worden ten behoeve van onderhoud aan de weg en betere verkeersveiligheid. Voer voor discussie met onze man van Connexxion, vier wethouders, een gedeputeerde, een smart city dame en enkele ambtenaren.
Bij de Verband Region Stuttgart, een soort MRA / VRA organisatie met meer dan 80 gekozen raadsleden, waar er ook enkelen burgemeesters van de inliggende dorpen en steden bij zijn, spraken we over de mobiliteitstransitie, een geweldig ingewikkelde opgave omdat de auto populair blijft. Maar als we al een afname van tweede of derde auto’s weten te realiseren, zijn we ook goed bezig. De fiets doet het in het heuvelachtige Stuttgart wat minder dan in Noord-Holland, maar ook hier worden stappen gezet.
En toen gingen we naar toch wel het hoogtepunt van deze trip: naar de bouwplaats van Stuttgart21, een mega station en 60 kilometer tunnel. Michael nam ons mee en kon smakelijk in het Nederlands de inns en outs vertellen van de bouw (hij heeft de torens van Rem Koolhaas in Rotterdam gebouwd en is nu verantwoordelijk namens Deutsche Bahn voor dit megaproject van architect Christope Ingenhoven). Wat een geweldig station! En wat een smakelijke verhalen over speciale bouten, buitengewone betonvlechtingen, unieke pilaren met glazen ’’ogen’’, werk tijdens Covid en meer. En ook wel een serieus projectje in tijd (eerste plannen in 1988) en geld (eerste begroting 2,5 miljard en nu zitten ze op 11,5 miljard). ’s Avonds in het traditionele restaurant vertelt de minister van de Groenen hoe hij betrokken was bij de protesten in de jaren 2010 tegen dit project en hoe een referendum met 57% voorstanders de boel weer omdraaide. Het station verandert van een kopstation in een ondergronds doorgaand station en dat levert heel veel grond op voor woningen in het hart van de stad (waar 20 appartementen 1 parkeerplaats gaan delen….). In 2026 moet het klaar zijn en dan wil ik zeker nog eens gaan kijken, want zo zie je ze niet veel….. Moeilijk om te omschrijven, maar neem vooral een kijkje op deze site.
Bij het ministerie van Verkeer zien we hoeveel de regio’s van de Provincie Noord-Holland en Baden-Württemberg gemeen hebben. We hebben dezelfde ambities voor duurzaamheid, mobiliteitstransitie, financiering en groei van actieve mobiliteit (wandelen en fietsen) en het OV. In Noord-Holland werken we met Reduce (dichtbij wonen en werken, thuiswerken en spitsmijden), Change (elektrisch fietsen, lopen en OV, hubs en Maas) en Improve (smart mobility, duurzame brandstoffen en verkeersveiligheid). Van Baden-Würtenberg leerden we over financiering van derden via een Mobility Pass (bv door werkgevers of door toll-heffing), over Mobility Guarantee, over de voor- en nadelen van de Deutschland ticket (3 miljard per jaar met veel gebruikers die al in het OV zaten) en over vervoer op afroep in landelijk gebied.
Tot slot namen we een kijkje op het Knotenpunkt in Sindelfingen, waar, denk ik, de grootste autofabriek van de wereld is met 35.000 medewerkers, de Mercedes fabriek. Hier heeft het ministerie samen met de gemeente Sindelfingen een zeer complete en interactieve hub aangelegd tegen het station aan. Compleet met een Bike-O-Mat waar je naast handige dingen voor je fiets ook gewoon lucht in je banden kan doen, fietskluizen, deelfietsen, stepjes, een taxi-standplaats, een bushalte, een kiosk, een openbaar én invalidetoilet, een interactieve informatiezuil en een videohokje waar je met een echte medewerker via een scherm kan praten. Jammer van de regen, maar toch top! Dank voor de OV inspiratie en het gezelschap: Jeroen, Karin, Chris, Bas, Bas, Vincent, Francin, Rene en Tessa! Gelukkig hebben we de foto’s nog!
Bella Pover
Wat een inspirerende reis.